» 10 رمان برتر بعد از انقلاب
10 رمان برتر بعد از انقلاب
نادر ابراهیمی - آتش بدون دود (۱۳۶۰)
آتش بدون دود، کتاب رمانی است اثر نادر ابراهیمی که در هفت جلد انتشار یافته و نویسنده در آن پس از اشاره به زیباییهای ترکمنصحرا در سه جلد اول در چهار جلد بعد به شیوهای داستانی-تاریخی مبارزات انقلابی معاصر را شرح می دهد
ایده اصلی این داستان بلند را که به گالان و سولماز مربوط میشود، سالها قبل تر، روزی، دکتر خدر فروهر به نادر ابراهیمی داده است؛ نرّادی قهّار که به هنگام تاس ریختن، از اجدادش صحبت کرده است و درباره شخصیتی نزدیک به «گالان» برای نادر ابراهیمی حرف زده و آن داستان، سخت به دل نادر ابراهیمی مینشیند و برنخاست تا آتش، بدون دود، شد. در سپاسنامه و یادداشتهای رمان، نادر ابراهیمی میگوید: هر جا که هست، گرامی باد خاطره «دکتر خدر فروهر ترکمن»، هرچند که تختهنرد را بیشتر از طبابت دوست داشت.
قهرمان رمان در جلد اول گالان اوجا نام دارد که یک قهرمان اسطورهای ترکمن به شمار میرود. در جلد دوم نویسنده با گذاری کوتاه بر رخدادهای صحرا شرایط را برای معرفی تنها قهرمانان داستان؛ دکتر آلنی آقاویلر و همسر وفادارش دکتر مارال آقاویلر فراهم میکند. آلنی نوه گالان اوجاست و یک شخصیت واقعی به شمار میرود. او یک انقلابی تحصیلکرده است که برای اعتلای نام میهن و رهایی آن از ظلم وستم از هیچ کوششی دریغ نمیکند. موضوع اصلی بقیه رمان زندگی و فعالیتهای سیاسی این زوج است.
نادر ابراهیمی برای ساخته و پرداخته کردن آتش بدون دود بیش از سی سال - یعنی نیمی از عمرش- را صرف کرده است. سریالی نیز با همین نام توسط خودش ساخته شده است.
جعفر مدرس صادقی – گاوخونی (۱۳۶۱)
گاوخونی رمان کوتاهی است از جعفر مدرس صادقی نویسنده معروف و معاصر ایرانی. این داستان که در آذر ۱۳۶۰ (حدود یک سال پس از آغاز جنگ ایران و عراق) نوشته شده و سال ۱۳۶۲ در ایران بهوسیله نشر نو و در سالهای بعد توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است، معروف تریناثر جعفر مدرس صادقی است و به چاپهای متعددی رسیده است.
این رمان به ۲۴ قسمت سه تا چهارصفحهای تقسیم شده است و نگارشی روان و ساده دارد. در گاوخونی شیوه بیان، ترکیبی از سنتهای کهن و نو است و به گفته دیک دیویس آن را میتوآنیکی از شاهکارهای ادبیات معاصر ایران به شمار آورد. دیک دیویس بر این باور است که این داستان را بهتر از هر چیزی میتوان با این جمله معروف باشو، شاعر ژاپنی، معرفی کرد: «پا جای پای شاعران گذشته نگذار؛ در پی آن باش که آنها در پی آن بودهاند».
داستان گاوخونی با تعریف یک خواب از زبان راوی شروع میشود و ادامه داستان نیز با یک لحن ثابت و با روایت اولشخص ادامه پیدا می کند. راوی تفکرات جاری خود را بهطور سیال در زمان، مکان و واقعیت بیان میکند. زمان داستان میان حال و گذشته سیال است و مکان رویدادها، اصفهان و تهران هستند که این مکانها هم در هم مخلوط می گردند. همچنین داستان میان واقعیت و خیال جابهجا میشود بهگونهای که فضای داستان بین خوابوبیداری نوسان داشته و عناصر غیرواقعی به فضای بیرون کشیده میشوند.
این کتاب را میتوآنیک کتاب اجتماعی حساب کرد که به بسیاری از سنتهای اجتماعی ایراد میگیرد. یکی از جستارهایی که بخش درخوری از این کتاب به آن اشاره می کند زندگی زناشویی و داستان ازدواج است که داستان نسبتاً مشترک ازدواج و چشمداشتهای پیش از آن و نتیجهها و پیامدها و دستاوردهای آن را به شیوه بسیار هنرمندانهای نوشته شده است.
اسماعیل فصیح- زمستان ۶۲ (۱۳۶۶)
رمان زمستان 62 از مشهورترین آثار اسماعیل فصیح به شمار میرود.
رمان درباره جلال آریان استاد بازنشسته شرکت نفت است که در دیماه 62 به اهواز رهسپار می شود تا پسر بسیجی مستخدمش را که در خلال جنگ مفقود شده پیدا کند. وی بهطور اتفاقی با جوانی به نام منصور فرجام که از آمریکا جهت راهاندازی مرکز تکنولوژی کامپیوتر به اهواز آمده آشنا میشود. آریان در اهواز دوستانی دارد که منصور فرجام در جریان مراوده با آنها مهمترین تصمیم زندگیاش را اتخاذ می کند.
نویسنده در این رمان جامعهای را توصیف می کند که در آن فشارها و تنشها حاصل از جنگ تحمیلی بر مردم وارد میشود. رمان از دیدگاه اولشخص و به روش خاطرهنویسی از سوی جلال آریان که خود بهنوعی همزاد نویسنده است روایت می گردد.
شهرنوش پارسیپور - طوبا و معنای شب (۱۳۶۸)
شَهرنوش پارسیپور (زاده ۲۸ بهمن ۱۳۲۴) داستاننویس و مترجم ایرانی می باشد. داستانهای پارسیپور به زبانهای مختلف دنیا ترجمه شده است. او از سوی هجدهمین کنفرانس پژوهشهای زنان در آمریکا، بهعنوان زن سال انتخاب شد.
بررسی تاریخ ایران و نیز طرز فکر افراد و چگونگی تحولات و شخصیت آنها در دورهای از تاریخ از اواخر قاجار تا اوایل پهلوی از سوی دیگر سرگذشت زن، اطرافیانش، … از اهداف داستان طوبا و معنای شب است. از پی هفت سال خشکسالی دیوانهوار سه روز بود مدام میبارید و طوبی را با جارو به جان حوض انداخته بود تا لجن چسبناک و خشکیده هفتساله را از دیوارههایش بتراشد و سطل آب را به پاشویه بریزد تا وارد باغچه شود و باغچه را پر کند و خاک، خاک تشنه در اسارت رؤیای آب اینک در رحمت آب غرق شود...
طوبا دخترک مرد دانشمندی به نام ادیب است دختری با موهای طلایی که پدر به فکر میافتد برخلاف سایر زنان به او سواد بیاموزد و ادب! طوبا سنی ندارد که پدرش می میرد و پسرعموی پیری خواستگار مادر است، طوبا برای نجات مادر همسری خودش را به مرد پیش نهاد میکند و اینچنین است که زندگی طوبا شروع میشود.دختری نوجوان در اواخر قرن 19 و پیرزنی نالان در سده 20.
غزاله علیزاده- خانه ادریسیها (۱۳۷۰)
خانه ادریسیها معروف ترین رمان غزاله علیزاده است که در سال ۱۳۷۰ در دو جلد متشر شد.
داستان رمان درباره شهری است به اسم عشقآباد و گروهی به قدرت رسیده که داخل شهر شدهاند تا حق ستم دیدگان را از ثروتمندان بگیرند و آنها را از خانه هاشان بیرون کنند و به دیگر بیان آنان را به کیفر کارهای ناشایستشان برسانند. همه ماجرا در خانه بزرگ و کهنهای میگذرد..
خانه ادریسیها اندوهبار است و پر از اتفاقات شگفتآور و باورنکردنی. زنهای این خانواده همیشه تسلیم خودخواهی مردان شدهاند
هوشنگ گلشیری - آینههای دردار (۱۳۷۱)
آینههای دردار رمانی است نوشته هوشنگ گلشیری که نویسنده در آن به شرححالی از سفر برونمرزی یک نویسنده معاصر به نام ابراهیم به اروپا می پردازد. گلشیری در این داستان تضادهای فرهنگی ایران و اروپا را روایت می کند و ضمناً به بیان بخشی از مصائب داستاننویسی سیاسی پرداخته است. نویسنده در این کتاب لزوم در ایران ماندن به خاطر برای ایران نوشتن را به پرسش گرفته است. آیا باید به وطن وفادار بود؟ آیا در وطن ماندن به معنی وفاداری به وطن است؟ و اینکه آیا بهتر نیست من ِ نویسنده در چهارراه فرهنگی جهان، پاریس، بهآسانی بنشینم و جهان را از دید خود روایت کنم؟
این کتاب در شهریورماه سال ۱۳۷۰ نوشته و در سال ۱۳۷۱ بهطور همزمان توسط انتشارات تصویر و نشر زمانه در آمریکا و انتشارات نیلوفر در تهران منتشر شده است.
ابراهیم نویسندهای میانسال است که برای رفتن به جمع ایرانیان ِ فرهنگدوست خارج کشور و برای خواندن شعر و مقاله و داستان به اروپا سفر کرده است. ابراهیم در حین خواندن آثار خود در جاهای مختلف و درحین خواندن نظرات و پرسشهای حاضران متوجه وجود کاغذهایی میشود. پیامهای این کاغذها حاکی از آشنایی قبلی ِفردی ناشناس با او است. این نوشتهها به خط نستعلیق و روی کاغذهای ابر و باد کوچکی نوشته میشوند...
سیمین دانشور - جزیره سرگردانی (۱۳۷۲)
جزیره سرگردانی نام رمانی اثر سیمین دانشور است که در سال ۱۳۷۲ از سوی انتشارات خوارزمی در تهران انتشار یافته است.
مادر بزرگ «هستی» خانم نوریان است که مدت زیادی است با یاد تنها پسر کشتهشدهاش زندگی میکند. خانم نوریان مدتیاست که نوههایش، «هستی» و «شاهین» را زیر بالوپر خود گرفته است. او که زمانی معلم بوده، هنوز هم خاطره ها رهایش نکرده.
احمد محمود - مدار صفر درجه (۱۳۷۲)
این رمان زندهیاد احمد محمود از کارهایی است که به نیاز وضعیت فعلی جامعهی تشنه و در رکود ما برای آشنایی با جامعهی زنده و پرتلاش و تکاپو پاسخ میدهد و ایجاب میکند تا افراد با مطالعهی کتابهایی از این جنس به دریافتی روشن و مستدل از حرکت اجتماعی در ابعاد گوناگون و در حوزههای گوناگون فکری و روحی دست یابند. در این اثر هنری زیبا به بازنگری و روایت اتفاقات سالهای ۳۲ تا ۵۷ آنسان عمیق نگریسته شده، گویی با افراد زندهای ورای صفحات کتاب روبروییم که در پیرامونمان هرگاه دقیق شویم حضورشان کاملاً برایمان ملموس است.
این مسئله حاکی از چیرهدستی و تبحر نویسنده است که از کلیگویی و قهرمانپروری با پیشرفتهترین متد هنری در کل اثر آگاهانه می پرهیزد. در روایت رنج مردم در پی حادثه کودتای ۲۸ مرداد و استقرار حکومت پلیسی رمان ملموسترین صحنهها را به نمایش میگذارد. از دلهره و وحشت، از یاس و دلتنگی و از دلشورههای مردم و امیدشان طوری زنده سخن میگوید که مخاطب با غم و حسرت و آرزوهای انسانی قهرمانان داستان واقعا یکی میشود و خود را جزئی از افراد حاضر در رمان مییابد. در به تصویر کشیدن نقش زنان در جامعه با اوجی دستنیافتنی در یک اثر هنری روبرو می شویم.
محمدرضا کاتب – هیس (۱۳۷۸)
«هیس» اثر محمدرضا کاتب (-۱۳۴۵)، نویسنده ایرانی است. این کتاب در اولین دوره جایزه منتقدان و نویسندگان مطبوعات، بهعنوان رمان سال انتخاب شد.
رضا قاسمی - همنوایی شبانه ارکستر چوبها (۱۳۸۰)
همنوایی شبانه ارکستر چوبها از بهترین رمانهای ایرانی به شمار می رود.
رضا قاسمى در سال ١٩٩۶ این رمان را در آمریکا منتشر کرد که با چند سال تأخیر در سال ٨٠ به ایران آمد و جوایز بزرگ و متعددى را از آن خود کرد.
رمان در مورد مردى چهلساله به اسم یدالله می باشد که در زیر شیروانى طبقه ششم ساختمانى در فرانسه زندگى میکند که اکثر ساکنان آن طبقه ایرانى هستند. راوى با اسبابکشی ایرانى دیگرى و همینطور حملهى اش با چاقو به رفیقش سید الکساندر احساس خطر مىکند.
راوى رمان در گذشتههاى قبل رمانى به اسم همنوایى شبانه ارکستر چوبها خلق کرده که با گذر زمان واقعیت به سمت این رمان خیالى سمت وس پیدا می کند.
راوى تلاش مىکند با تحریف در این رمان واقعیت را عوض کند که این کار او به شکست منتهى مىشود. او که کشته شده و نزد دو فرشته مرگ که شبیه فاوستِ مورنائو و سرخپوست فیلمِ پرواز بر فراز آشیانهى فاخته هستند (نکیر و منکر) حاضر مىشود و محکوم به تحریف آن کتاب می گردد که بعد از مرگش منتشر شده (اعمال متاخره) که موجب دقمرگی صاحبخانهی فرانسوى و خودکشى رعنا (یکى از شخصیتهای کتاب) مىشود. کیفر او بازگشتن به آن جهنمدره (یعنی همین دنیا) و حلول در جسم گابیک، سگ صاحبخانهی فرانسوى ساختمان است.
منبع - مستقل آنلاین